Echtscheiding is veelal een vervelende gebeurtenis, waar ook fiscale gevolgen aan vastzitten. Zoals een lokale echtscheidingsadvocaat eens noemde: “over liefde moet je niet praten, maar die moet je bedrijven”. Gevolgd door: “Als de liefde over is dan gaat het om geld”. Het gaat dan om de financiële gevolgen van een echtscheiding. Een van de meest naar voren komende onderwerpen bij een echtscheiding is de echtscheidingsuitkering of alimentatie. In deze bijdrage staan wij stil bij de fiscale gevolgen hiervan.
Vanuit fiscaal oogpunt onderscheiden we de echtscheiding via de rechter en de scheiding van tafel en bed. Bij scheiding van tafel en bed wonen de echtgenoten niet langer samen. Het moet hier gaan om duurzaam gescheiden van elkaar leven. Dat betekent dat beide echtgenoten een afzonderlijk leven leiden na verbreking van een echtelijke samenleving. Hierbij is van belang dat de keuze hiervoor in principe definitief is en niet voor een korte periode.
Alimentatie uitkeringen zijn periodieke uitkeringen die voortvloeien uit de verplichting om in het levensonderhoud van een ander te voorzien. Hier dient een verplichting te bestaan om alimentatie te betalen. Bij een echtscheiding kan gedacht worden aan partneralimentatie of kinderalimentatie. Partneralimentatie is de alimentatie die de ex-echtgenoot aan zijn ex-partner dient te betalen, omdat hij of zij tijdens het huwelijk een hoger inkomen had. Bij kinderalimentatie dient de ex-echtgenoot bij te dragen in het levensonderhoud van de kinderen die in dat geval veelal bij de andere ex-echtgenoot verblijven. De hoogte hiervan hangt af van wat er tijdens de onderhandelingen tussen de ex-echtgenoten is afgesproken of wat de rechter heeft geoordeeld. Het komt ook wel voor dat alimentatie wordt verstrekt in de vorm van gratis woongenot van het huis dat eigendom is van de alimentatieplichtige ex-echtgenoot. In dat geval dient deze gratis verstrekking van vrij wonen te worden gewaardeerd tegen 4,8% van de verkoopwaarde van de woning. Uit rechtspraak volgt dat alimentatie uitkeringen slechts fiscale gevolgen hebben indien de ex-echtgenoten duurzaam gescheiden van elkaar leven. Hiervan kan zowel bij een gewone scheiding als bij een scheiding van tafel en bed sprake zijn. Mochten de ex-echtgenoten weer samen gaan wonen dan is er geen sprake van duurzaam gescheiden van elkaar leven. Eventuele overeengekomen alimentatie uitkeringen zullen hierdoor fiscaal geen gevolgen hebben.
Bij partneralimentatie bestaan er fiscale gevolgen voor de betalende - en de ontvangende ex-echtgenoot. De ontvanger van partneralimentatie is hiervoor belast met inkomstenbelasting. Hij of zij dient het inkomen uit partneralimentatie aan te geven in de aangifte inkomstenbelasting. De ontvangen alimentatie uitkering is belast met inkomstenbelasting tegen een progressief tarief van 9,75% tot 46,50% op Curaçao. Bij de ex-echtgenoot die partneralimentatie betaalt, zijn deze betalingen aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Hij of zij kan deze betalingen claimen als aftrekposten in de aangifte inkomstenbelasting. De fiscale gevolgen van kinderalimentatie zijn anders. De ex-echtgenoot die kinderalimentatie ontvangt hoeft dit niet aan te geven als belastbare inkomsten voor de heffing van inkomstenbelasting. De kinderalimentatie is namelijk geen inkomen van de ex-echtgenoot, maar is een bijdrage in het levensonderhoud voor de kinderen. Voor de betaler van kinderalimentatie zijn de betalingen hiervan niet aftrekbaar voor de heffing van inkomstenbelasting.
Let op, bij alimentatie uitkeringen kan wel het een en ander komen kijken. Recent heeft het Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba hierover uitspraak gedaan op 13 juni 2022. Deze uitspraak kan ook worden toegepast voor Curaçaose zaken aangezien de fiscale wetgeving betreffende alimentatie uitkeringen van beide eilanden met elkaar overeenkomen. Belastingplichtige leefde duurzaam gescheiden van zijn ex-echtgenote en keerde maandelijks een bedrag aan partneralimentatie aan haar uit. Belastingplichtige heeft een aanslag in de inkomstenbelasting ontvangen. Volgens de inspecteur heeft belastingplichtige een te groot bedrag aan alimentatie uitkeringen in aftrek gebracht. Het in aftrek gebrachte bedrag aan alimentatie bestond uit maandelijkse bankbetalingen aan de ex-echtgenote, Nederlandse AOW-uitkering van belastingplichtige waar de ex-echtgenote recht op had en bank- en deviezenkosten. De inspecteur was in de veronderstelling dat in de maandelijkse bankbetalingen aan de echtgenote ook kinderalimentatie was begrepen. En betaling van kinderalimentatie is niet aftrekbaar voor de heffing van inkomstenbelasting. Aangezien belastingplichtige en zijn ex-echtgenote samen een volwassen dochter hadden die ouder is dan 26 jaar, kon er volgens het Gerecht geen sprake zijn van kinderalimentatie. Belastingplichtige kreeg hierbij gelijk. Ook met betrekking tot de Nederlandse AOW-uitkering kreeg belastingplichtige gelijk. Volgens de inspecteur maakte deze uitkering niet onderdeel uit van de partneralimentatie. De Nederlandse AOW-uitkering werd namelijk gestort op een gezamenlijke rekening van belastingplichtige en zijn ex-echtgenote. Echter, belastingplichtige had aangetoond dat hij tevergeefs verschillende pogingen had gedaan om zijn naam te laten verdwijnen van de gezamenlijke rekening. Dit was niet gelukt bij de bank. Volgens het Gerecht was de Nederlandse AOW-uitkering dus daadwerkelijk overgemaakt aan de ex-echtgenote. Met betrekking tot bank- en deviezenkosten kreeg belastingplichtige echter geen gelijk. Het Gerecht heeft geoordeeld dat kosten die verband houden met alimentatie uitkeringen in de sfeer liggen van de inkomensbesteding. Daarom zijn deze kosten niet aftrekbaar voor de heffing van inkomstenbelasting. Onze wetgeving geeft verder ook geen grond voor aftrek van deze kosten.
Nadat in een civiele zaak de echtscheiding wordt uitgesproken en de hoogte van de alimentatieverplichting wordt vastgesteld, liggen ook fiscale verplichtingen op de loer. Van belang is dat ontvangen en betaalde alimentatie op de juiste wijze wordt verwerkt in de aangiften inkomstenbelasting. Hierbij dient te worden voldaan aan de fiscale verplichtingen. Mochten er hierbij twijfels zijn, neem dan contact op met een belastingadviseur.